ข้อเสนอแนะ

           งานวิจัยมีข้อเสนอแนะทางกฎหมายว่า พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ 2550 ควรกำหนดความผิดและโทษสำหรับอาชญากรรมคอมพิวเตอร์โดยแท้ หรืออาชญากรรมที่กระทำต่อตัวระบบหรือข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยตรงเท่านั้น ไม่รวมถึงการเอาผิดกับการเผยแพร่เนื้อหา แต่หากจำเป็นต้องมีบทลงโทษเกี่ยวกับการเผยแพร่เนื้อหา บทบัญญัติดังกล่าวก็ต้องชัดเจนไม่คลุมเครือ โดยอาจใช้วิธีแก้ไขเพิ่มเติมไว้ในประมวลกฎหมายอาญาก็ได้

           งานวิจัยมีข้อเสนอเกี่ยวกับประเด็นความรับผิดของตัวกลางว่า กฎหมายควรจำแนกระดับของความรับผิดตามลักษณะและประเภทของผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต โดยคำนึงถึงความเกี่ยวข้องกับเนื้อหา เช่น ผู้ให้บริการเนื้อหาควรมีความรับผิดต่อเนื้อหา ขณะที่ผู้ให้บริการทางเทคนิคโดยแท้ไม่ควรมีความรับผิดต่อเนื้อหาใดๆ เลย เว้นแต่เข้าเงื่อนไขบางประการ เช่น พิสูจน์ได้ว่าเขาเป็นผู้คัดเลือก ปรับปรุง หรือเปลี่ยนแปลงข้อมูลที่เผยแพร่นั้น
                ในส่วนของมาตรการปิดกั้นเว็บไซต์ ต้องแก้ไขให้ชัดเจนไม่คลุมเครือ และไม่ทำให้ตีความหมายได้หลายอย่าง นอกจากนี้ ควรมีองค์กรผู้มีอำนาจออกคำสั่งที่มีความรู้ความสามารถ เป็นผู้แทนจากหลายฝ่าย
                สำหรับข้อเสนอแนะทางนโยบาย คณะวิจัยเห็นว่า รัฐควรหามาตรการเพื่อกำกับดูแลเนื้อหาบนสื่อออนไลน์ที่ได้ดุลยภาพกับการคุ้มครองเสรีภาพของประชาชน แทนการปิดกั้นการเข้าถึงเว็บไซต์ เช่น การส่งเสริมกลไกตรวจสอบกันเองระหว่างผู้ใช้และผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต นอกจากนี้ต้องเร่งพัฒนาความรู้ด้านเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ของเจ้าหน้าที่ รัฐควรต้องส่งเสริมให้มีศาลชำนัญพิเศษเพื่อพิจารณาคดีที่เกี่ยวข้องกับคอมพิวเตอร์โดยเฉพาะ และจัดทำคู่มือปฏิบัติงาน

                สำหรับข้อเสนอแนะต่อประชาชน และผู้ให้บริการสื่อออนไลน์นั้น เห็นว่า ประชาชนและองค์กรเอกชนที่ทำงานด้านนี้ควรตื่นตัวตรวจสอบการออกกฎหมาย กฎระเบียบต่างๆ รวมทั้งนโยบายของรัฐที่อาจกระทบต่อเสรีภาพในการรับรู้ข่าวสารและการแสดงความคิดเห็นอย่างสม่ำเสมอ ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตอาจรวมตัวกัน หรือจัดตั้งเป็นกลุ่มผู้ประกอบการอย่างเข้มแข็งเพื่อเฝ้าระวังไม่ให้รัฐกำหนดภาระหน้าที่อันไม่เป็นธรรม พัฒนาแนวทางการคัดค้านโต้แย้งกฎหมายหรือนโยบายที่ไม่ชอบธรรม เช่น การนำคดีขึ้นสู่ศาล เป็นต้น